วันจันทร์ที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2553

「やりもらい」จะเป็นผู้ให้ เอ๊ะ! หรือจะเป็นผู้รับดี?!?!

ไม่ได้เข้ามาอัพ blog เสียนาน จนอดคิดไม่ได้ว่าเป็น blog ร้างไปเสียแล้ว

อย่างไรก็ตาม กรุณาพร กลับมาแล้วค่ะ

วันนี้จะขอเข้ามาเล่าเกี่ยวกับไวยากรณ์ภาษาญี่ปุ่นเรื่องหนึ่ง นั่นก็คือ やりもらい หรือ การใช้คำกิริยา “ให้” และ “รับ” นั่นเอง

ในระหว่างที่กำลังทำพอร์ทฟอร์ลิโอ ก็ค้นเจอหนังสือเล่มหนึ่งที่ได้มาเมื่อสมัย ม.ปลาย หนังสือชื่อว่า คำกิริยาภาษาญี่ปุ่นน่ารู้ เขียนโดย ผ.ศ. นฤมล ลี้ปิยะชาติ ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา เขียนขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2543 หนังสือเล่มนี้มีบทที่อธิบายไวยากรณ์เรื่อง やりもらい อยู่ จึงถือโอกาสนี้ สรุปเนื้อหาจากในหนังสือ มาเผยแพร่อีกทอดหนึ่ง

ในภาษาญี่ปุ่นมีคำกิริยาชุดหนึ่งที่มีความหมายเกี่ยวกับการให้และการรับ เป็นชุดคำกิริยาที่มีความหมายเกี่ยวข้องกับการให้และรับอยู่หลายตัว ด้วยเหตุที่มีอยู่หลายตัวนี้เอง ทำให้คำกิริยาชุดนี้เป็นเรื่องยากสำหรับคนไทย เพราะคนไทยมีเพียงสองคำ คือ “ให้” และ “รับ” เท่านั้น ไม่มีข้อแตกต่างในการใช้คำที่เกี่ยวข้องกับผู้ให้หรือผู้รับแต่อย่างใด กล่างคือ ไม่ว่าใครจะเป็นผู้ให้ ใครจะเป็นผู้รับ ก็ใช้คำเดียวกันหมด แต่ภาษาญี่ปุ่นจะแบ่งคำกิริยาชุดดังกล่าวตามลักษณะความหมาย จะขออธิบายทีละชุดไป

やる、あげる、さしあげる
ทั้งสามคำนี้มีความหมายเดียวกันคือ “ให้” แต่ต่างกันที่ระดับของความสุภาพ

やる ใช้กับผู้ที่ด้อยกว่าทั้งวัยวุฒิ คุณวุฒิ ชาติวุฒิ เป็นลักษณะการให้ในแนวดิ่งจากบนลงล่าง เช่น เจ้านายให้ลูกน้อง คนให้อาหารสัตว์เลี้ยง เป็นต้น

あげる เป็นคำกลางๆ ใช้ได้ทั่วไป ใช้ได้ทั้งกับผู้ที่มีอายุน้อยกว่า จนถึงผู้ที่มีอายุมากกว่า

さしあげる ใช้ในกรณีที่ต้องการความสุภาพมาก ใช้กับผู้ที่มีอายุมากกว่า เป็นการให้ในแนวตั้ง จากข้างล่างยกขึ้นข้างบน หากเปรียบเป็นภาพก็เหมือนการยกของขึ้นศีรษะ แสดงความเคารพอย่างยิ่งในการใช้คำนี้

ประเด็นสำคัญของกิริยาชุดนี้คือ “เราเป็นผู้ให้” หรือ “คนอื่นให้คนอื่น” กล่าวคือ ผู้รับต้องเป็นคนอื่นที่นอกเหนือจาก “ตัวฉัน” “พวกฉัน” “พวกเรา” โครงสร้างของประโยค จะเป็นดังนี้

ประธาน(ผู้ให้) กรรมรอง(ผู้รับ) กรรมตรง あげる。ยกตัวอย่างเช่น

私は彼女に花をあげました。
私は猫にえさをやりました。
私は先生に本を差し上げました。
山田さんは田中さんに切符をあげました。

くれる、くださる
คำกิริยาชุดนี้จะแสดงให้เห็นว่า “ผู้อื่น” ซึ่งทำหน้าที่เป็นประธานของประโยคได้ให้อะไรบางอย่างแก่เรา “ตัวฉัน” “พวกฉัน” “พวกเรา” เป็นฝ่ายได้รับประโยชน์ มีโครงสร้างของประโยคเหมือนกับคำกิริยาในชุดแรก คือ
ประธาน(ผู้ให้) กรรมรอง(ผู้รับ=เรา) กรรมตรง くれる。 ยกตัวอย่างเช่น

田中さんは私にりんごをくれました。
近所のおばあさんは母にみかんをくれました。

การใช้คำกิริยาชุดนี้แสดงให้เห็นว่าผู้อื่นได้กรุณาให้อะไรบางอย่างแก่เรา หรือ ทำอะไรบางอย่างให้เรา แสดงให้เห็นถึงความกรุณาของผู้ให้ สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมความอ่อนน้อมถ่อมตน ยกย่องผู้อื่น ของคนญี่ปุ่น

เนื่องจาก กรรมรอง(ผู้รับ=เรา) ของกิริยาชุดนี้มักจะเป็น 私จึงอาจพบประโยคที่ละกรรมรองบ่อยครั้ง เช่น

友達はケーキをくれました。
山本さんがくれたネクタイはこれです。

ในประโยคเหล่านี้จะเป็นที่เข้าใจกันอยู่แล้วว่า ผู้รับคือ 私

ต่อไปนี้คือตัวอย่างประโยคกรณีที่ผู้รับไม่ใช่ 私

田中さんはあなたに何をくれましたか。
田中さんは姉にお土産をくれました。

ทั้งสองประโยคข้างต้น ผู้รับไม่ใช่私แต่มีความสัมพันธ์กับ 私 จึงจัดว่าเป็นกลุ่มเดียวกับผู้พูด ในขณะเดียวกันก็แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่าง ผู้รับ กับ ผู้ให้ ว่าเป็นคนอื่นที่จัดว่าอยู่คนละกลุ่มกันด้วย

สำหรับคำกิริยา くださるมีวิธีใช้เช่นเดียวกับ くれる ต่างกันที่ระดับความสุภาพ
くださる ใช้เพื่อแสดงความสุภาพ ควรใช้ในกรณีที่ผู้ให้มีอาวุโสสูงกว่า เช่น

先生はペンをくださいました。
社長は父にネクタイをくださいました。

もらう、いただく
คำกิริยาชุดนี้ มีความหมายว่า “รับ” ประธานของประโยคเป็นผู้ได้รับมาจากผู้อื่น ส่วนใหญ่จะใช้เพื่อบอกว่า ฉันได้รับอะไรจากผู้อื่น จะไม่พูดว่า ใครได้รับอะไรจากฉัน เป็นลักษณะการถ่อมตนอย่างหนึ่งของคนญี่ปุ่นที่ต้องการจะบอกว่า ผู้พูดได้รับความกรุณาจากผู้อื่น สะท้อนให้เห็นถึงความรู้สึกในบุญคุณเช่นเดียวกับคำกิริยา くれる

คำกิริยาชุดนี้ แสดงให้เห็นว่าเรา “ตัวฉัน” “พวกฉัน” “พวกเรา” ซึ่งเป็นประธานของประโยคได้รับอะไรบางอย่างจากผู้อื่น มีโครงสร้างประโยค ดังนี้
ประธาน(ผู้รับ) กรรมรอง(ผู้ให้) に/から กรรมตรง もらう。 ในกรณีที่ผู้รับเป็น ฉัน อาจละประธานได้ ยกตัวอย่างเช่น

友達から花をもらいました。
山田さんはりーさんに何をもらいましたか。
山田さんからもらったネクタイはこれです。

สำหรับคำกิริยา いただく มีวิธีการใช้เช่นเดียวกับ もらう ต่างกันที่ความสุภาพ
いただく ใช้เพื่อแสดงความสุภาพในกรณีที่ผู้ให้มีอาวุโสสูงกว่า เช่น

先生から本をいただきました。
先生にいただいたりんごはとてもおいしかったです。

กิริยาทั้งสามชุดนี้ ยังใช้ร่วมกับกิริยารูป ~てเพื่อให้เกิดความหมายว่า ทำอะไรให้แก่ใครได้อีกด้วย โดยใช้หลักไวยากรณ์เดิมที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น

~てやる、~てあげる、~てさしあげる
ส่วนใหญ่ใช้พูดเพื่อบอกเล่าว่า มีใครทำอะไรให้แก่ใคร หากจะใช้ในความหมายว่า ทำอะไรให้ผู้ฟังโดยตรง จะไม่นิยมพูดกับผู้ใหญ่ หรือผู้ที่อาวุโสกว่า เพราะจะเหมือนเป็นการพูดเอาบุญคุณว่า ฉันทำอะไรให้คุณนะ เช่น

お前にお金を借りてきてやる。
ฉันจะไปขอยืมเงินมาให้แก
田中さんはリーさんに漢字を書いてあげました。
คุณทะนะกะเขียนตัวอักษรคันจิให้คุณลี

田中さんは社長に会社の中をご案内して差し上げました。
คุณทะนะกะนำท่านประธานชมภายในบริษัท

~てくれる、~てくださる
ใช้เพื่อบอกว่า มีใครทำอะไรให้แก่ฉัน เราได้รับผลประโยชน์ โดยมีหลักการใช้เดียวกันกับที่กล่าวแล้ว
あなたの貸してくれた本は面白かったです。
หนังสือที่คุณให้ฉันยืมสนุก
課長は駅まで私の荷物を持ってくださいました。
หัวหน้าแผนกถือของให้ฉันถึงสถานี

~てもらう、~ていただく
ใช้เพื่อบอกว่า ฉันได้รับการทำอะไรบางอย่างจากผู้อื่น แสดงความถ่อมตน เช่น

この時計は父に買ってもらいました。
พ่อซื้อนาฬิกาเรือนนี้ให้
助けていただきましてありがとうございます。
ขอขอบพระคุณที่ท่านช่วยเหลือ
私がご案内させていただきませんか。
ขอให้กระผมได้นำท่านเที่ยวได้หรือไม่

ประโยคท้ายนี้เป็นกรณีพิเศษ คือ ใช้กิริยา させる ตามด้วย いただく ใช้เพื่อแสดงความสุภาพอย่างมากในการจะเสนอตัวทำอะไรให้ใคร ฉันได้รับอนุญาตให้ทำอะไรให้ ไม่ใช่ว่าฉันบังอาจไปทำให้เอง คำกิริยา させる นี้ยังสามารถใช้ร่วมกับทั้งชุดคำกิริยา あげる และชุดくれる ได้เช่นกัน

การใช้กิริยา “ให้” และ “รับ” เหล่านี้ยุ่งยากตรงที่มีความหมายของคำกิริยาเป็นสำคัญ ก่อนเลือกใช้คำกิริยาตัวใดจำเป็นต้องคำนึงถึงว่าใครควรเป็นประธานของประโยค เราควรจะเป็นผู้ให้หรือผู้รับ ควรจะใช้คำกิริยาชุดใด หรือ ตัวใดเพื่อแสดงความสุภาพ เพื่อให้เกิดความรู้สึกที่ดีต่อทั้งผู้พูดและผู้ฟังต่อไป





ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น